کاهش آلاینده های اگزوز به روش SCR

در ادامه مبحث راه کارهای کاهش گازهای خروجی اگزوز، پس از توضیح سیستم EGR و کارکرد آن در این مطلب راهکار دیگری که سازندگان موتورهای دیزل برای کاهش آلایندگی گازهای خروجی در نظر گرفته‌اند را بررسی میکنیم. این سیستم به طور کلی استفاده از مجموعه فیلتر DPF و همین‌طور کاتالیست SCR است. فیلتر DPF یا جدا کننده ذرات معلق مهمترین کاری که انجام میدهد جدا کردن دوده ها و ذرات معلق از گازهای خروجی است و در ادامه هم کاتالیست SCR با انجام واکنش‌ها شیمیایی ترکیب شیمی گازهای خروجی را تغییر داده و محصول پاکتری را روانه هوای آزاد میکند.

فیلترهای DPF پس از مدتی و در اثر انباشه شدن دوده معادل Soot دچار گرفتگی می‌شوند که با دو روش فعال و غیر فعال این گرفتگی برطرف میشود. در روش غیر فعال حرارت اگزوز کامیون این عمل را به صورت اتوماتیک در حین حرکت انجام میدهد، در روش دوم مقداری گازوئیل به اگزوز تزریق میشود که باعث بالا رفتن دمای فیلتر و در نهایت سوختن این دوده ها میشود. این عمل به صورت اتوماتیک یا دستی و طبق دستورات دفترچه راهنما صورت می پذیرد. یک چراغ هشدار دهنده در داشبورد و یک کلید برای این کار در داشبورد برای آگاهی رساندن به راننده تعبیه میشود. انژکتور تعبیه شده برای اینکار روی اگزوز و بعد از توربو قرار گرفته و کاملاً مستقل از سیستم سوخت رسانی است و توسط کامپیوتر مرکزی کنترل میشود.

همچنین این فیلتر ها پس از مدتی بر اثر انباشه شدن خاکستر معادل Ash مسدود می شوند که باید توسط نمایندگی مجاز در فضایی در بسته و ابزار لازم پس از خروج از روی کامیون پاکسازی شوند. عمر این فیلترها معمولاً با عمر موتور یکسان دانسته میشود.

اما کاتالیست های SCR روش متفاوتی را برای کاهش آلاینده ها استفاده میکنند. پس از خروج گازها از فیلتر DPF ، مایعی به گازهای خروجی تزریق میشود که از ترکیب یک سوم اوره خالص و دوسوم آب یونیزه شده ( آب مقطر) حاصل می‌شود و به مایع اگزوز دیزل DEF یا Adblue شهرت دارد. مصرف این مایع از 2 تا 6 درصد مصرف سوخت کامیون تخمین زده میشود. ( 5 لیتر به ازای هر 100 لیتر گازوئیل) در ادامه این کاتالیست ها با توجه به ساختارشان باعث بر هم خوردن ترکیب شیمیایی گازهای خروجی می‌شود و درنهایت خروجی پاکتری روانه هوای آزاد میشود. این کاتالیزورها هم در مقابل سوخت های آلوده بسیار حساس هستند و کارایی خود را از دست میدهند.

لازم به ذکر است که مایه مصرفی در کاتالیست SCR غیر سمی و غیر آتش زا است و برای محیط زیست هم خطری ندارد. هم چنین ادبلو یک سوخت مصرفی نیست و حتماً باید مخزن جداگانه داشته باشد و نباید آن را به عنوان افزودنی به سوخت استفاده کرد. اگر مایع ادبلو با بخشی از بدن شما تماس پیدا کند باید حتماً آن را با آب ساده بشویید و در صورت تماس با چشم پس از شستشوی اولیه با آب سریعاً باید به پزشک مراجعه کرد. پاکیزه نگه داشتن مخزن مایع ادبلو و همین‌طور استفاده از مایع با کیفیت (خریداری از مکانهای مطمئن) در سلامت سیستم SCR بسیار حائز اهمیت است. این مایع برای یکسال میتواند نگهداری شود، به صورتی که دور از نور خورشید نگهداری شود و در مکان با دمای مناسب (نه سرد و نه گرم) نگهداری شود و هم اینکه در دمای -11 یخ میزند.

استفاده از سوخت مناسب و توصیه شده و همین‌طور پاک نگه داشتن مسیر سوخت رسانی برای موتورهای یورو چهار به بالا بسیار حائز اهمیت است. مجموعه کاتالیست ( تغییر دهنده شکل شیمیایی اتم ها) بسیار به مواد ورود کننده و کیفیت آن‌ها حساس است و حتماً باید در انتخاب گازوئیل مصرفی، ماده ادبلو و کیفیت قطعات سیستم بهترین ها را انتخاب کرد. در صورت تخریب این کاتالیست باید کاملاً تعویض شود.

همچنین لازم به ذکر است که مجموعه فیلتر DPF و کاتالیست SCR در یک جعبه و در کنار هم قرار گرفته‌اند و هم چنین فیلتر DPF در برخی موارد CSF هم نامیده میشود.

 

موتور ولوو به همراه مجموعه SCR در سمت چپ
موتور ولوو به همراه مجموعه SCR در سمت چپ

در ادامه برای فهم بهتر مطلب یک فیلم از کامیون سازی رنو فرانسه برایتان آماده کرده‌ام که میتوانید در کانال ویدئویی سلطان جاده تماشا فرمایید ( فیلم را ابتدا دانلود کرده و سپس تماشا فرمائید)

 

http://www.aparat.com/v/0gzWs

واژه نامه :

diesel particulate filter (فیلتر جدا سازی ذرات معلق و دوده)

Selective catalytic reduction ( کاتالیست کاهنده)

Catalyzed Soot Filters (فیلتر جدا کننده ذرات معلق و دوده )

4 نظرات

  1. خوبه لطفا بیشتر توضیح دهید

    • تا حد امکان توضیح کامل داده شده است، مشخصاً بگویید کدام قسمت را بیشتر توضیح بدهیم.

  2. مهدی قلی زاده

    سلام. ضمن عرض خسته نباشید و تشکر خدمت جناب مقدم بابت مطالب خوبتون.
    لطفا در مورد استاندارد euro 6 بیشتر مطلب بذارید به خصوص در مورد اینکه کمپانی IVECO برای رسیدن به این استاندارد از EGR استفاده نکرده و فقط از SCR استفاده کرده، فکر میکنم این در مهندسی یک شاهکاره، امیدوارم در موردش یک مقاله خوب ارائه بدین. با تشکر.

    • علیک سلام، در مورد یورو 6 مطالبی متعددی منتشر شده است که می توانید با درج euro6 یا یورو6 یا ادبلو در کادر جستجو آنها را پیدا کنید. در آینده هم این روند ادامه خواهد داشت، در مورد ایویکو هم مطالب متعددی آماده انتشار است که به مرور منتشر خواهند شد.

error: مجاز به کپی کردن نمی باشید